Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, İstanbul’da ekonomi basını ile bir ortaya gelerek, gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Yılmaz, en düşük emekli maaşına ait çalışma yapacaklarını belirterek, “Burada öbür fiyatlar artarken asgariyi olduğu üzere tutmanın yanlışsız olmadığını düşünüyoruz. Bir çalışma yapacağız ve bir yasal düzenleme muhtemelen gündeme gelecek, ocak ayı içinde bu gerçekleşecektir diye düşünüyorum” dedi.
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, en düşük emekli maaşına ait çalışma yapacaklarını belirterek, “Burada öteki fiyatlar artarken asgariyi olduğu üzere tutmanın yanlışsız olmadığını düşünüyoruz. Bir çalışma yapacağız ve bir yasal düzenleme muhtemelen gündeme gelecek, ocak ayı içinde bu gerçekleşecektir diye düşünüyorum.” dedi.
Yılmaz, İstanbul’da iktisat basını ile bir ortaya gelerek, gazetecilerin sorularını cevapladı. Taban fiyat ve emekli maaşlarına ait görüşleri ile yine bir düzenlemenin yapılıp yapılmayacağının sorulması üzerine Yılmaz, son istihdam sayılarını hatırlattı. Yılmaz, toplam 32 milyon 970 bin kişilik istihdamın yüzde 42’sinin minimum ücretliden oluştuğunu bunun da 6,7 milyon bireye tekabül ettiğini vurguladı.
“ASGARİ FİYAT BİR TABAN ÜCRETİ”
Kayıt dışılık konusunun ikiye ayrıldığına işaret eden Yılmaz, kelamlarına şöyle devam etti: Birincisi, ‘tamamen kayıt dışı çalışma’, ikincisi ‘eksik kayıtlılık’. Dünyada da bizde de bu türlü. Taban fiyat sıkıntısında bu sorunun da olduğunu biliyorum. Yani taban fiyatlı 6,7 milyon gözüküyor lakin muhtemelen gerçek manada bundan daha düşük. Minimum fiyatlı gösterip, öbür formlarda fiyat veren işletmeler olduğunu da biliyoruz. Buna da eksik kayıtlılık diyoruz. Biz kayıt dışılıkla da eksik kayıtlılıkla da çaba ediyoruz fakat bu faktörleri dikkate almadan yapılacak bir yorumun çok da gerçekçi olmayacağını bilmemiz lazım. Minimum fiyatla ilgili söyleyeceğim ikinci konu şu, altını daima çiziyoruz, bu bir taban fiyat. Bunun üstü bir limit kelam konusu değil. Ülkü fiyat yahut olması gereken fiyat formunda bir hadise değil. Bundan aşağı olmaz dediğimiz bir fiyat. Münasebetiyle, birçok metropolde, aşikâr dallarda, muhakkak büyüklerdeki firmalarda esasen fiili fiyatların daha yüksek olduğunu hepimiz biliyoruz.
Bu hususta asıl sorunun taban fiyatta daha az gelişmiş bölgeler, küçük ölçekli işletmeler ve emek ağır bölümler olduğunu vurgulayan Yılmaz, “Bunlar asıl bunun baskısını daha fazla hissediyor lakin biz her vakit söylüyoruz, burada verimlilik çok değerli. Verimlilik arttıkça ülkenin toplam faktör verimliliği, işletmelerin de işletme bazında verimliliği arttıkça aslında daha yüksek fiyatın de tabanı oluşmuş oluyor. Hasebiyle değerli olan bu verimliliği artırmak, daha sağlam bir tabanda, kalıcı bir yerde bu gelişmeleri sağlamak. Biz bütün imkanlarımızla bu tarafta uğraş ettik.” tabirlerini kullandı.
“ASGARİ FİYATTA SON 2 YILDA YAPILAN ARTISHLAR EPEY ÖNEMLİ”
Cevdet Yılmaz, enflasyona ait sürece ve minimum fiyat artış oranlarına değinerek, “Son 2 yılda yapılan artışlar hayli değerli. Bu yıl da yaptığımız artışın gerçekleşecek enflasyonun üstünde kalacağını bekliyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
Yılmaz, 2003-2024 devrinde yıllık ortalama büyüme sayısının yüzde 5,4, minimum fiyattaki gerçek artışın yıllık büyümesinin ise yüzde 5,6 olduğunu belirterek, şunları söyledi: Uzun devirli baktığınızda da taban fiyatı büyümemizin üstünde artırmışız. Son periyotta kıymetli bir gelişme var. 2022 yılında emeğin ulusal gelirden, gayri safi katma pahadan aldığı hisse epey düşük düzeye gelmişti. Pandeminin öbür faktörlerin de tesiriyle gerçekten çok düşük bir seviyeydi. Hakikaten TÜİK, 2022 gelir dağılımı istatistiklerini yayımladığında, gelir dağılımında önemli bir olumsuz etkilenme olduğunu gördük. Geçtiğimiz günlerde TÜİK, 2023 gelir bazlı sayıları açıkladı, burada gelir dağılımında göreli olarak bir düzelme olduğunu görüyoruz. 2025’te açıklanacak 2024 bilgilerinde de yeniden bu güzelleşme eğiliminin devam edeceğini düşünüyorum. Bunun da öncü göstergesi emeğe, iş gücüne ödemelerin gayrisafi katma bedel içindeki hissesi. 2024 yılı üçüncü çeyreğinde, serinin açıklandığı 1998’den beri en yüksek bedel olan yüzde 37,6’ya ulaşmış durumdayız. Yani iş gücü ödemelerinin gayrisafi katma bedeldeki hissesi prestijiyle 2024’ün üçüncü çeyreğinde tarihi yüksek seviyeyi görmüş durumdayız ve son bir yılda burada 6,1 puanlık artış var. Bu da önümüzdeki devir gelir dağılımı açısından daha olumlu bir tablonun oluşacağını gösteriyor.
“ENFLASYONDA ÖNEMLİ BİR SAPMA OLMAYACAĞINA İNANIYORUZ”
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, net minimum fiyatın dolar karşılığı durumuna vurgu yaparak, minimum fiyatın 2002’de 114 dolar, 2024’te ise 519 dolar olduğunu, 2025’teki son aktüel artışla meblağın 627 doların üzerine çıktığını bildirdi.
Yılmaz, “Bu net maaşlara bir de patrona maliyeti açısından bakarsanız, tabi çok daha yüksek sayılarda. Şu anki minimum fiyat düzeyimiz Rusya, Romanya, Bulgaristan, Meksika, Brezilya, Güney Afrika, Endonezya, Çin, Mısır ve Hindistan üzere gelişmekte olan ülkelerin üzerinde bir sayı.” dedi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın taban fiyata ait, “Şayet enflasyon oranında çok önemli bir sapma olursa doğal ki biz de buna kayıtsız kalmaz, gerekli değerlendirmeleri yaparız.” dediğini hatırlatan Yılmaz, şunları kaydetti:
“Cumhurbaşkanımız zati bunu söyledi. Biz önemli bir sapma olmayacağına inanıyoruz, politikalarımızı o çerçevede sürdürüyoruz. Değerli olan şudur, bugün yüksek bir maaş verirsiniz, yarın enflasyon bundan daha yüksek çıkarsa verdiğiniz maaşın hiçbir manası kalmaz. Kıymetli olan enflasyonu dizginleyip, düşürüp, somut, gerçek satın alma gücünde artış sağlamak. Bizim hedefimiz satın alma gücünde kalıcı artış sağlamak. Hasebiyle bunu sağlamak için her türlü uğraşı sarf edeceğiz.”
“EMEK AĞIR BÖLÜMLERDE İSTİHDAM KATKISI SAĞLAMAK İSTİYORUZ”
Yılmaz, bu süreçte istihdamı da desteklemeye devam edeceklerini belirterek, taban fiyat kararıyla birlikte 700 lira olan taban fiyat dayanağını 1000 liraya çıkardıklarını, bunun da kıymetli bir katkı olduğunu lisana getirdi.
Ekonomi
Amacın KOSGEB kanalıyla işletmelere bu dayanağın bürokrasi oluşturmadan, çok süratli, seri halde tespitleri yapılarak verilmesi olduğunu vurgulayan Yılmaz, “İşletmelerimize 2 bin 500 liraya kadar olan takviyesi sağlamak istiyoruz. Lakin her kesimde değil, emek ağır dallarda ve KOBİ’lerimizi hedefleyen bir anlayış içinde bu takviyemizi sağlayacağız. Emelimiz insanların işini korumak, işletmelerin ayakta kalması, devam etmesi, istihdam sağlaması ekonomik ve toplumsal olarak çok çok değerli. Hasebiyle insanlarımızın iş gücü piyasalarında kalması için yeni bir programı da başlatıyoruz.” tabirlerine yer verdi.
“EMEK AĞIR KESİMLERDE İSTİHDAM KATKISI SAĞLAMAK İSTİYORUZ”
Emekli maaşlarında yapılacak artışa ait görüşleri sorulan Yılmaz, minimum fiyat oranıyla emekliye artış oranının mukayese edilmesinin yanlışsız olmayacağını söyledi.
Yılmaz, şu değerlendirmede bulundu: Birisi bir yıllık süreçle ilgili bir artış, oburu 6 aylık. Emekli ve memur artışı 6 aylık yapılıyor. Temmuzda tekrar bu artışlar yenilenecek. Burada da kural belirli. Biliyorsunuz burada gerçekleşen enflasyon ve toplu kontrat var, yani burada kural bazlı bir şey var. Burada asıl kural bazlı olmayan mevzu en düşük emekli aylığı. En düşük emekli aylığı bugün geldiğimiz noktada 12 bin 500 liraya çıkmış durumda. Kök fiyatları daha düşük olan, epey değerli sayıda emeklimiz bundan istifade ediyor. Kök fiyatından daha yüksek bir emekli fiyatı almış oluyor. Yani primiyle irtibatlı kök fiyatından daha yüksek bir emekli maaşı almış oluyor. Bunu kanunla lakin değiştirebiliyorsunuz. Bu olağan sistemden gelen bir şey olmadığı için, kanunla gelen bir yapı olduğundan lakin kanunla düzenlenerek yeniden sağlanabilir.”
Cevdet Yılmaz, bu bahiste bir çalışma yapacaklarının altını çizerek, ” Yani burada öteki fiyatlar artarken asgariyi olduğu üzere tutmanın gerçek olmadığını düşünüyoruz. Bir çalışma yapacağız ve bir yasal düzenleme muhtemelen gündeme gelecek. Kesin çalışma tamamlandıktan sonra kümemizle kanun çalışmasını gündeme taşıyacağız. Ocak ayı içinde bu gerçekleşecektir diye düşünüyorum.” dedi.
